Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri Banka kasaları, Kütüphaneler, Arşiv odaları, Bilgi işlem Sistem ve Teknik odaları, Komünikasyon merkezleri, Trafo ve şalt odaları, Kontrol odaları, Test laboratuvarları, Yanıcı parlayıcı sıvıların bulunduğu depolar, Bilgisayar ve kontrol odaları, Kayıt depoları, Elektrik kabinleri, Elektrik kesici odaları gibi yangın çıkması sonrası ciddi seviyede maddi ve manevi değer kaybettirecek veya yangın sonrası stratejik konumu gereği ciddi derece zaman ve maddi değerlere sebep olacak odalarda birinci öncelikli olarak Gazlı Yangın Söndürme Sistemleri düşünülür ve kullanılır.
– Gaz Seviyesinin doğru hesaplanması
– Borulama, sıvı akış hidrolik hesabı,
– Basınç sınıfına uygun boru ve ttings seçimi (Dikişsiz çelik çekme boru SCH40-80 / 3000 ttings)
– Boru hattı sızdırmazlığı.
– Oda sızdırmazlığı – Kablo, boru geçiş noktalarında bulunan açıklıkların kapatılması, Hava kanallarına açılan menfez ya da büyük açıklıkların kapatılması, gerektiğinde yangın algılama ve söndürme paneli tarafından kontroller otomatik damperler ile odasın izole edilmesi ile uygulama ortamında sızdırmazlık sağlanması önemlidir. Odanın Gaz sonrası en 10 dk gazı muhafaza eder şekilde kapalı olması sistem için vazgeçilmezdir.
Gazlı Yangın Söndürme sistemlerinde – FM200 – Novec1230 – Karbon Dioksit ve Diğer İnert Gazlar Kullanılabilir. Bu gazlar ile mekanik fiziksel ve kimsayal söndürme yapılabilir. Yangının oluşması için gerekli olan Oksijeni seviyesini düşürerek söndürme sistemine etki ederler.
NOAEL (No observed adverse eect level) – Herhangi bir olumsuz etkinin görünmediği konsantrasyon
LOAEL (Lowest observed adverse eect level): Olumsuz etkinin görüldüğü en düşük seviyedir.
Fm200 Gazı – Heptafluoropropane (HFC 227ea – CF3CHFCF3 Molekül Ağırlığı 170 akb) gazı renksiz ve kokusuz bir gazdır. Halon gazına benzer olarak 25 bar basınç altında tüplere doldurularak sıvı halde,depolanabilir. Uygulanabilir ve kullanılabilir olmasındaki en önemli nokta sıvı durumdaki gazın, püskürtme nozulları yoluyla serbest bırakılması sonucu buharlaşarak korunacak hacimde yanıcı yüzey üzerinde bir tabaka oluşturarak yanmayı önlemesidir. Halon gazinin söndürme özelliği kimyasal olmasına karşın, Fm-200 gazinin söndürme özelliği fiziksel ve boğucudur.
Tüm temel yangın sınıflarını korur ve söndürür, ayrıca güvenlidir. Basınçsız ortamda Kaynama noktası -16.4°C’- Donma noktası -127 °C dır. 20°C derecedeki buhar basıncı 3,9 bar, sıvı yoğunluğu 1,41 gr/cm3, buhar fazı yoğunluğu ise 0,1374 gr/cm3 dür.
FM200 Gazlı yangın söndürme sistemleride TS 15004 – TS 15005 – EN 15004 – EN 15005 dikkate alınarak sistem tasarımları yapılır.
Novec1230 Gazı – Dodecauoro-2-methylpentan-3-one (FK-5-1-12 – CF3CF2C(O)CF(CF3)2 Molekül Ağırlığı 316 akb ) gazı FM200 gazına göre daha çevreci düşünülebilir. Novec1230 gazının minimum tasarım konsantrasyonu çok düşük (%5,3-5,9) olduğu için insan sağlığı etkileri açısından ve atmosferde geri dönüşüm süresi 5 gün (FM200 gazının atmosfer ömrü 33 sene olarak düşünülebilir)
Tüm temel yangın sınıflarını korur ve söndürür, ayrıca güvenlidir. Basınçsız ortamda Kaynama noktası -49.2°C’- Donma noktası -108 °C dır. 20°C derecedeki buhar basıncı bar 0,3260 bar, sıvı yoğunluğu 1,616 gr/cm3, buhar fazı yoğunluğu ise 0,0719 gr/cm3 dür.
Novec1230 Gazlı yangın söndürme sistemleride TS 15004-2 standardı dikkate alınarak sistem tasarımları yapılır.
KarbonDioksit – (CO2 – Molekül Ağırlığı 44 akb( gazı yalıktan, renksiz ve kokusuz bir gaz olup, söndürme işlevi 2 yönlüdür; hem soğutucu hem boğucu olarak çalışır. Yani yangını ihtiyacı olan temel unsurlardan sıcaklık ve oksijen etkisini bloke ederek ya sönmesini sağlar.
Karbondioksit gazı boğucu bir gaz olduğu için insan bulunan mahallerde tercih edilmez. Doğal bir gaz olup herhangi bir geri dönüşüm süresi bulunmamaktadır. Atmosferde % 0,03 oranının altında bulunur.
Basınçsız ortamda Kaynama noktası -78,.5°C’- Donma noktası -56,6 °C dır. 20°C derecedeki buhar basıncı 57,78 kPA, sıvı yoğunluğu 1,52gr/cm3, buhar fazı yoğunluğu ise 0,0762 gr/cm3 dür.
İnert Gazlar – inert gazlar ile söndürmede doğada kendiliğinden oluşan ve soluduğumuz hava içerisinde bulunup, Nozullar kullanılarak gaz dağıtım tesisatının tasarlandığı bir sistemdir.
– IG-01 Argon Gazlı Söndürme Sistemleri (%100 Argon)
– IG-100 Azot Gazlı Söndürme Sistemleri (%100 Azot)
– IG-55 NitroArgon Gazlı Söndürme Sistemleri (%50 Argon – %50 Azot)
– IG-541 Karbondioksitli NitroArgon Gazlı Söndürme Sistemleri (%40 Argon – %52 Azot – %8 Karbon
İnert Gazlı Yangın Söndürme sistemlerinde TS.15004-7, TS.15004-8, TS.15004-9, TS.15004-10, EN.15004-7, EN.15004-8, EN.15004-9, EN.15004-10 standartlarında B sınıfı (parlayıcı sıvılar), Yüzey A tehlike A sınıfı olmak üzere 3 tehlike sınıfı bulmaktadır. Bu tehlike sınırına ait minimum tasarım konsatrasyonuna göre bir hacim için gerekli söndürücü gaz miktarı hesaplanmaktadır.
Gazlı Yangın Söndürme sistemleri ihtiyaca bağlı olarak sınıfsal yangınlara bağlı olarak ve ortamın içeriğine bağlı olarak söndürme sırasındaki konsantrasyon gerekliliğine göre hesaplanır. Bu hesaplama söndürme gazının içeriğine ve söndürme malzemesi ihtiyacına göre özellikle belirlenmelidir.